Fitoterapia, znana również jako ziołolecznictwo, wyróżnia się jako bardzo popularna forma medycyny naturalnej. Zyskuje ona znaczne uznanie, ponieważ coraz więcej osób zwraca się do naturalnych środków, a skuteczność ziół i innych roślin o ustalonych właściwościach jest niezaprzeczalna. Mają między innymi zdolność do przynoszenia ulgi bez niepożądanych skutków ubocznych powszechnie kojarzonych z konwencjonalnymi lekami. Spośród wielu ziół, które zyskały zastosowanie, rumianek pospolity wyróżnia się i zasługuje na bliższą analizę.
Czym dokładnie jest roślina znana jako rumianek pospolity?
Rumianek pospolity, naukowo znany jako Matricaria chamomilla, jest rośliną jednoroczną należącą do rodziny astrowatych (Asteraceae). Jest szeroko rozpowszechniony w całej Europie i można go również znaleźć w Azji, Ameryce Północnej i Australii. Chociaż w przeważającej większości rośnie naturalnie, jest również uprawiany do masowego użytku w przemyśle medycznym i kosmetycznym.
Rumianek można łatwo rozpoznać po jego charakterystycznych cechach, ma wysoką, nagą łodygę, która mocno się rozgałęzia, osiągając wysokość do 50 cm. Liście rośliny są cienkie i igiełkowate, a okres kwitnienia trwa od maja do września. To właśnie w tym okresie rumianek wytwarza swoje charakterystyczne żółto-białe skupiska kwiatów, ułożone w unikalne formacje przypominające koszyczki.
Roślina ta posiada dodatkową cechę w postaci silnego, lecz bardzo przyjemnego zapachu, który uwalnia do atmosfery. Jeśli chodzi o zastosowania ziołowe i kosmetyczne, wykorzystywane są główki kwiatowe, pełne odżywczych właściwości, których nie da się zbagatelizować.
Jakie związki aktywne można znaleźć w składzie rumianku pospolitego?
Podobnie jak inne leki ziołowe, rumianek czerpie swoje korzystne działanie z obecności licznych związków czynnych biologicznie. Substancje te wywierają głęboki wpływ na różne narządy, układy wewnętrzne i kluczowe procesy metaboliczne, jakie nieustannie zachodzą w ludzkim organizmie. Ważne jest, aby jednocześnie wspomnieć, że rumianek stosowany zgodnie z zaleceniami i w zalecanych dziennych limitach jest całkowicie bezpieczny i zazwyczaj nie powoduje żadnych negatywnych skutków.
Niemniej jednak, kluczowe jest przeprowadzenie wcześniejszej oceny jego działania w celu ustalenia, czy występuje reakcja alergiczna na samą roślinę lub którykolwiek z jej składników. Do najważniejszych związków w składzie rumianku zaliczamy:
- flawonoidy, zabezpieczające przed szkodliwymi mikroorganizmami i mające działanie antyalergiczne;
- olejki eteryczne, w tym szczególnie istotny chamazulen, mający własności przeciwzapalne, przeciwbakteryjne, przeciwutleniające;
- kwasy fenolowe, o działaniu przeciwutleniającym;
- garbniki, także wspomagające wiele aspektów zdrowotnych;
- sterole roślinne, czyli fitosterole, wspierające między innymi pracę serca i układu krążenia;
- związki śluzowe i kumaryny, kolejne związki o działaniu przeciwzapalnym;
- kwasy tłuszczowe, polisacharydy i aminokwasy;
- cholinę, czyli witaminę B4, dbającą o zdrowie fizyczne i psychiczne;
- kwas askorbinowy, witaminę C, silny antyoksydant, wspierający również osłabioną odporność organizmu,
W jakich ilościach można spożywać rumianek pospolity?
Niezaprzeczalne zalety ziela rumianku, których zdecydowanie nie należy lekceważyć, sprawiają, że jest on chętnie spożywany na co dzień, często w formie herbatek. Ważne jest jednak zachowanie umiaru i unikanie nadmiernego spożycia. Chociaż nie ma konkretnych ilości, które mogą definitywnie powodować negatywne skutki, a nie pozytywne, zaleca się ograniczenie spożycia do 3-5 filiżanek naparu dziennie.
Które właściwości lecznicze rumianku pospolitego warto podkreślić?
Niezaprzeczalną prawdą jest to, że bogaty skład chemiczny rumianku w znacznym stopniu wpływa na jego różne właściwości i sposób działania. Niewiele innych ziół i roślin wykorzystywanych w fitoterapii może pochwalić się tak zróżnicowanym składem, a eksperci w tej dziedzinie szczególnie podkreślają:
- właściwości przeciwzapalne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze;
- zdolność do łagodzenia szkodliwych skutków oddziaływania toksyn i zbędnych pozostałości po procesach przemiany materii;
- rozluźnienie mięśni gładkich, szczególnie tych w układzie pokarmowym;
- poprawę perystaltyki jelit i ułatwienie trawienia;
- działanie uspokajające, które pomaga złagodzić stres i rozwiązać problemy ze snem;
- wspomaganie gojenia się ran i podrażnień skóry;
- przeciwdziałanie zapaleniu pęcherza moczowego i dróg moczowych;
- łagodzenie stanów napięcia nerwowego.
Jakie aspekty szerokiej gamy zastosowań rumianku pospolitego są szczególnie godne uwagi?
Rumianek pospolity, dzięki szerokiemu wachlarzowi właściwości prozdrowotnych, stanowi korzystną opcję łagodzenia uciążliwych objawów wielu dolegliwości. Warto więc zagłębić się w specyfikę jego zastosowania i wyróżnić następujące obszary, w których jego użycie jest wysoce zalecane:
Stres i inne formy napięcia nerwowego
Rumianek może być pomocny w przypadku zaburzeń ogólnego stanu zdrowia spowodowanych długotrwałym stresem i napięciami nerwowymi. Należy zauważyć, że skutki te wykraczają poza zdrowie psychiczne i mogą również wpływać na samopoczucie fizyczne.
Rumianek ma zdolność radzenia sobie z nieprawidłowościami, jakie mogą pojawić się w wielu miejscach organizmu, w tym w układzie nerwowym, sercowo-naczyniowym, moczowym i trawiennym. Wywołuje uczucie spokoju i relaksu, pozwalając odprężyć się i zapomnieć o kłopotach dnia codziennego, znaleźć spokój, złagodzić nerwy i zmniejszyć szkodliwy wpływ stresu. Co więcej, ma potencjał wspomagania zasypiania, poprawy jakości snu, a w konsekwencji zwalczania bezsenności.
Infekcje górnych dróg oddechowych.
Kiedy pojawiają się pierwsze oznaki przeziębienia, grypy lub innych chorób sezonowych, ważne jest, aby szybko zareagować i złagodzić potencjalne zagrożenia dla zdrowia. Infekcje górnych dróg oddechowych, charakteryzujące się kaszlem, zatkanym nosem, a przede wszystkim bólem gardła, mogą być wyjątkowo trudne do leczenia.
Warto wziąć pod uwagę potencjalne korzyści płynące z wykorzystania rumianku jako metody wspomagania leczenia, ponieważ wykazano, że łagodzi on wyżej wymienione objawy ze względu na swoje właściwości przeciwzapalne i przeciwbólowe. Co więcej, rumianek może wspomagać regenerację podrażnionych błon śluzowych i sprzyjać wydalaniu zalegającej wydzieliny z układu oddechowego.
Problemy z układem trawiennym
Przyczyny problemów trawiennych i metabolicznych mogą być różne, ale często wynikają z nieodpowiedniej diety, która odbiega od zaleceń lekarzy i ekspertów ds. żywienia. W rezultacie bardzo korzystne jest posiadanie zioła rumianku w domowej apteczce. Przygotowując napar z tego zioła, można szybko złagodzić dolegliwości, takie jak niestrawność, nadmiar kwasu żołądkowego, wzdęcia i bóle brzucha związane z wrzodami żołądka lub dwunastnicy, a także bolesną kolkę.
Infekcje dróg moczowych
Rumianek pospolity okazał się całkiem przydatny w leczeniu różnych schorzeń dróg moczowych, infekcji i stanów zapalnych. Jego właściwości przeciwdrobnoustrojowe sprawiają, że jest skuteczny w zwalczaniu szerokiej gamy bakterii, które przyczyniają się do tych problemów. Łagodząc objawy takie jak ból i pieczenie, rumianek pomaga poprawić ogólne funkcjonowanie nerek i dróg moczowych.
Czy rumianek jest powszechnie stosowany w produkcji kosmetyków?
Ziele rumianku znajduje również szerokie zastosowanie w branży kosmetycznej. Sprzyjają temu między innymi właściwości przeciwzapalne rumianku przyczyniające się do poprawy zarówno zdrowia, jak i estetyki naszej skóry, skutecznie zwalczające podrażnienia, owrzodzenia i zmiany trądzikowe.
Doceniana jest także jego zdolność do przyspieszania regeneracji skóry, sięgającą od najbardziej zewnętrznej warstwy do najgłębszych, nie sposób przecenić również istotnego wpływu właściwości antyoksydacyjnych. Właśnie dlatego rumianek jest powszechnym składnikiem różnych produktów do pielęgnacji skóry, takich jak maści, kremy, serum, toniki i inne. Produkty te skutecznie zwalczają wszelkie nieprawidłowości skórne i są odpowiednie dla wszystkich rodzajów skóry, w tym szczególnie wrażliwej.
Rumianek ma także zdolność do lekkiego rozjaśniania włosów, a płukanie ich naparem z rumianku zapobiega nadmiernemu wypadaniu, jednocześnie wzmacniając osłabione mieszki włosowe i cebulki oraz poprawiając krążenie krwi w skórze głowy. W rezultacie włosy stają się bardziej sprężyste, mniej podatne na łamanie, gładsze i odzyskują swój naturalny połysk.
Jakie są przeciwwskazania, które ograniczają stosowanie rumianku pospolitego?
Korzyści płynące ze stosowania rumianku pospolitego, podkreślane przez ekspertów z różnych dziedzin medycyny, są oczywiste i niepodważalne. Niestety, nie każdy może korzystać z zalet rumianku pospolitego, ponieważ istnieje kilka istotnych przeciwwskazań, które należy wziąć pod uwagę:
- indywidualne reakcje alergiczne;
- ciąża i karmienie piersią;
- wiek danej osoby, wymagający konsultacji z lekarzem przed podaniem rumianku dzieciom;
- wrażliwa skóra podatna na podrażnienia i reakcje alergiczne;
- potencjalne interakcje z niektórymi lekami, w tym stosowanymi w leczeniu depresji;
- zaburzenia czynności wątroby i jelit;
- cukrzyca, ponieważ rumianek może prowadzić do niebezpiecznych spadków poziomu glukozy we krwi;
- zaburzenia krzepliwości krwi.
Bibliografia:
