Zespół chronicznego zmęczenia, przyczyny, objawy i naturalne domowe sposoby leczenia

Nie ulega wątpliwości, że obecnie niemal każdy z nas żyje w niemal szalonym tempie. Jest to wymuszone stylem życia, zawodowym i prywatnym, jaki prowadzimy. Niepokojące objawy, jakie coraz częściej pojawiają się w związku z tym, niestety zazwyczaj ignorujemy.

Można powiedzieć, że jest to wręcz niewybaczalny błąd, gdyż mogą one świadczyć o narastającym zmęczeniu. Z czasem zaczyna negatywnie wpływać na cały stan zdrowia i jest przyczyną znacznie poważniejszych dolegliwości, szczególnie odczuwalnych, gdy przechodzi w stan chronicznego zmęczenia.

Jak definiujemy zespół chronicznego zmęczenia?

Zanim szczegółowo omówimy sposoby zapobiegania i leczenia ciągłego uczucia potwornego zmęczenia i braku ochoty na wykonywanie nawet najprostszych czynności, powinniśmy dowiedzieć się, jak eksperci definiują zespół chronicznego zmęczenia.

Znany jest on również pod alternatywną nazwą syndrom chronicznego zmęczenia lub pod akronimem CFS pochodzącym z języka angielskiego, czyli Chronic Fatigue Syndrome. Stan ten został odnotowany jako jednostka chorobowa polegająca na odczuwaniu silnego zmęczenia przez cały czas, zarówno fizycznego, jak i psychicznego , niezależnie od ilości odpoczynku.

Najczęściej dotyka osoby aktywne zawodowo w wieku od 20 do 50 lat. Kiedyś mówiło się, że w znacznie większym stopniu podatne na te dolegliwości były kobiety, lecz specjaliści nie uważają już tego za regułę. CFS prowadzi do całkowitego zużycia energii zgromadzonej przez organizm do wykonywania regularnych czynności, co z kolei powoduje gwałtowny spadek wydajności fizycznej, a nawet zdolności umysłowych.

W jaki sposób stopniujemy uczucie zmęczenia, z którym możemy mieć do czynienia?

Silne czucie zmęczenia, pojawiające się po „lekkim” dniu, kiedy nie wykonywaliśmy żadnych czynności, które mogłyby je spowodować, jest powodem do niepokoju. Bardzo często nie jest też związane z aspektem fizycznym, nawet praca umysłowa może się stać jedną z przyczyn jego wystąpienia.

Ten rodzaj zmęczenia wpływa na odczuwalne pogorszenie samopoczucia psychicznego, warto też uważać na narastający stres i inne, nerwowe sytuacje zdarzające się w życiu prywatnym i zawodowym. Podobne efekty może dać nadmiar oddziałujących na organizm bodźców zewnętrznych, przede wszystkim silny hałas, który czasami aż trudno nam znieść.

Jakie przyczyny odpowiadają za zespół chronicznego zmęczenia?

Zespół przewlekłego zmęczenia może mieć ogromny, niemal zawsze negatywny, wpływ na zdrowie, dlatego nigdy nie należy lekceważyć jego oznak. Prawidłowa ocena diagnostyczna w celu zidentyfikowania tego stanu ułatwia również identyfikację przyczyn odpowiedzialnych za jego powstanie.

Trzeba jednocześnie nadmienić, że ich rozpoznanie nie jest proste, ponieważ mogą mieć one różnorodne podłoże, zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Jest to zdecydowanie zadanie dla specjalistów, a spośród wielu przyczyn zespołu przewlekłego zmęczenia wskazują przede wszystkim na:

reakcje alergiczne organizmu;
zaburzenia pracy układu odpornościowego, np. pod wpływem rozwijającej się infekcji wirusowej;
dysfunkcję tarczycy, zarówno jej nadczynność, jak i niedoczynność;
zakażenie wirusem EBV, czyli wirusem Epsteina-Barr, występujące właśnie u pacjentów z zespołem przewlekłego zmęczenia;
rak i stosowana w jego leczeniu chemioterapia;
wysoki poziom stresu, będący między innymi skutkiem traumatycznych wydarzeń w życiu osobistym lub z charakteru pracy;
zaburzenia lękowe;
obciążanie organizmu za dużym wysiłkiem, zarówno fizycznym, jak i psychicznym;
zespół niespokojnych nóg (RLS);
niedobory snu;
niedobory witamin i minerałów, wynik niewłaściwej, źle zbilansowanej diety;
nadużywanie alkoholu, kofeiny i palenie papierosów;
bezdech senny;
choroby współistniejące, takie jak cukrzyca typu 2, niedokrwistość, nadwaga i otyłość, choroby nerek lub wątroby, stwardnienie rozsiane, borelioza, choroba Parkinsona, celiakia.

Na które symptomy chronicznego zmęczenia należy zwrócić uwagę?

Znając już definicję zespołu przewlekłego zmęczenia, to jak wpływa na ludzki organizm i jakie są jego przyczyny, możemy wreszcie dowiedzieć się, jakie są jego najczęściej diagnozowane objawy, a eksperci w tej dziedzinie dzielą je na dwie podstawowe grupy:

Emocjonalne i behawioralne symptomy CFS

Chociaż specjaliści wskazują, że zespół przewlekłego zmęczenia najczęściej obciąża fizyczną stronę ludzkiego organizmu, nie należy jednocześnie bagatelizować jego szkodliwego wpływu na sferę psychiczną i emocjonalną. Daje on wyraźne i charakterystyczne objawy, między innymi takie jak:

poczucie beznadziei i braku sensu życia;
brak motywacji do robienia czegokolwiek;
brak zainteresowania tym, co nas otacza, apatia;
negatywne nastawienie do świata;
ciągły stres i lęk;
narastające zaburzenia pamięci;
trudności z koncentracją nawet na najprostszych czynnościach;
niezdolność do przetwarzania i przyswajania nowych informacji.

Istnieją również inne charakterystyczne objawy zmęczenia, które powinny szczególnie nas zaniepokoić i stać się impulsem do podjęcia środków zaradczych, to:

niezdolność do komunikowania się i utrzymywania relacji społecznych;
izolacja od otoczenia;
większa niż dotychczas drażliwość i kłótliwość;
gwałtowne wahania nastroju;
spadek wydajności fizycznej i psychicznej;
częste wybuchy złości.

Somatyczne objawy CFS

Długotrwały stan przewlekłego zmęczenia, trwający co najmniej kilka miesięcy, zaczyna oddziaływać nie tylko na przemęczoną, osłabioną psychikę, nawet przy zalecanej ilości snu 7-8 godzin na dobę. Zaczynają się pojawiać fizyczne, czyli somatyczne symptomy takiego negatywnego stanu rzeczy:

brak apetytu lub wprost przeciwnie, nadmierny apetyt;
zaburzenia ze strony układu pokarmowego, nudności, bóle brzucha, wymioty, biegunka;
spadek lub wzrost masy ciała;
osłabienie układu odpornościowego, zwiększona podatność na infekcje i inne schorzenia;
stan podgorączkowy, a w skrajnych przypadkach także wysoka gorączka;
obrzęk w okolicy węzłów chłonnych;
nadmierna senność lub narastające trudności z zasypianiem, mogące prowadzić nawet do bezsenności;
duszności i inne zaburzenia pracy serca;
osłabienie libido;
uczucie przewlekłego zmęczenia aż do zaprzestania normalnego funkcjonowania w życiu osobistym i zawodowym;
bóle o różnym nasileniu, niekiedy wręcz trudne do wytrzymania, między innymi głowy i mięśni.

Jak radzić sobie z zespołem przewlekłego zmęczenia?

Żaden sposób radzenia sobie z tą dokuczliwą przypadłością nie jest w 100% doskonały. Pierwszym krokiem jest prawidłowa identyfikacja przez wykwalifikowanego lekarza obecności jej objawów, które mogą łatwo maskować przewlekłe zmęczenie przejawami innych chorób fizycznych lub psychicznych.

Najczęściej do leczenia stosuje się metody farmakologiczne, bardzo często połączone z pomocą psychoterapeuty, a w skrajnych przypadkach często konieczne jest wdrożenie silnych leków przeciwdepresyjnych i przeciwzapalnych.

Z pewnością nie można kwestionować działania leków przepisanych przez lekarza, niemniej jednak istnieje również możliwość wsparcia osłabionego zmęczeniem organizmu za pomocą odpowiednio dobranych roślin o znanych i potwierdzonych właściwościach leczniczych, a najlepiej sprawdzi się w tej roli:

Korzeń lukrecji

Noszący łacińską nazwę Glycyrrhiza glabra, a jego działanie jest wynikiem bogatego składu, przede wszystkim takich związków odżywczych, jak witaminy z grupy B, flawonoidy, fitosterole, saponiny triterpenowe, aminokwasy, białka i liczne olejki eteryczne. Dzięki nim lukrecja zyskuje właściwości:

łagodzące dolegliwości trawienne;
wzmacniające osłabioną odporność;
przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne.

Cytryniec chiński

Schisandra chinensis jest od dawna wykorzystywana jako ważny składnik wielu preparatów wspomagających osłabione zdrowie, zarówno owoce, jak i nasiona tej popularnej rośliny. Cytryniec jest ponadto źródłem wielu związków aktywnych, witaminy C, witaminy E, karotenu, fosfolipidów, fitosteroli, garbników, olejków eterycznych, kwasów organicznych. Dzięki nim ma wyjątkowo szeroki wpływ na zdrowie:

wzmacnia pamięć, koncentrację i ogólne zdolności umysłowe;
działa uspokajająco;
korzystnie wpływa na pracę wątroby, serca i układu krążenia;
dostarcza dużą ilość energii potrzebnej do aktywności fizycznej i umysłowej;
pozwala skuteczniej radzić sobie ze wszystkimi negatywnymi skutkami stresu.

Żeń-szeń

Czyli Panax ginseng, legendarny korzeń, stosowany w medycynie naturalnej od tysięcy lat, czemu sprzyja obecność w nim witaminy B1, witaminy B4, witaminy C i witaminy E oraz saponin triterpenowych, cynku, magnezu, potasu, wapnia i żelaza, które razem są odpowiedzialne za: