Pomimo obszernej literatury na temat szkodliwego wpływu cukru na zdrowie, znaczna część populacji nadal spożywa jego nadmierne ilości. Kluczowe jest w takiej sytuacji ustalenie rutyny utrzymywania zdrowego poziomu cukru we krwi i zrozumienie czynników, które przyczyniają się do jego niekontrolowanych skoków. Niezastosowanie się do tego zalecenia powoduje podwyższone ryzyko rozwoju poważnych chorób, takich jak cukrzyca typu 2, która charakteryzuje się zwiększoną opornością na insulinę.
Czym jest cukier biały i brązowy, jakie używamy w kuchni?
Sacharoza, powszechnie nazywana cukrem, jest węglowodanem, który składa się z dwóch cukrów prostych, glukozy i fruktozy, mającym skomplikowany wzór chemiczny C12H22O11. Cukier, jaki znamy, występuje w postaci małych, bezbarwnych kryształków, choć powszechnie znany jest jako cukier biały, a dwa podstawowe jego źródła, z których korzystamy to:
- buraki cukrowe, które poddawane są wieloetapowemu procesowi rafinacji w celu uzyskania końcowego produktu, jaki znamy z zastosowań kuchennych;
- trzcina cukrowa, a z niej produkuje się tzw. cukier brązowy, wynik połączenia cukru z melasą.
Oprócz standardowej formy cukru dostępne są również inne jego rodzaje, które zostały zmieszane z różnymi dodatkami w celu zmiany smaku. Co więcej, cukry, obecne w naszych codziennych produktach spożywczych, można podzielić na kilka innych kategorii:
- cukry proste, w szczególności jednocukry, glukoza i fruktoza, oraz dwucukry, laktoza i sacharoza;
- cukry złożone, z których najbardziej rozpowszechniona jest skrobia;
- cukier fruktozowo-glukozowy, syrop kukurydziany lub sacharoza, niestety wydatnie podnoszące poziom glukozy we krwi.
Jakie są ustalone kryteria określania dopuszczalnego poziomu cukru we krwi na czczo?
Tolerancja organizmu na glukozę jest ściśle określona, ponieważ nawet niewielki wzrost jej poziomu może mieć szkodliwy wpływ na nasze zdrowie, w tym rozwój hiperglikemii, czyli cukrzycy. Kluczowe znaczenie ma zrozumienie dopuszczalnego stężenia glukozy i związanego z nim ryzyka, a zalecane przez specjalistów normy wyglądają następująco:
Optymalny poziom glukozy we krwi
Utrzymanie dobrego stanu zdrowia organizmu zależy od prawidłowego poziomu glukozy we krwi, który zawsze powinien wynosić od 77 do 99 mg/dl (3,9 do 5,5 mmol/l), mierzony na czczo. Zakres ten jest kluczowy dla zapewnienia optymalnych funkcji życiowych organizmu.
Zwiększone stężenie glukozy we krwi
Jakiekolwiek oznaki, że stężenie glukozy we krwi jest podwyższone, wymaga natychmiastowej reakcji, wykonania stosownych badań i konsultacji z lekarzem lub dietetykiem w celu rozważenia możliwości wystąpienia stanu przedcukrzycowego. W takich przypadkach pomiar poziomu cukru we krwi na czczo zazwyczaj mieści się w zakresie od 100 do 125 mg/dl (5,6 do 6,9 mmol/l).
Znacznie podwyższony poziom glukozy we krwi
W tym konkretnym scenariuszu występuje znacznie podwyższony poziom glukozy we krwi, przekraczający 125 mg/dl (7,0 mmol/l). Okoliczność ta wymaga pilnej wizyty u diabetologa w celu poddania się dodatkowym badaniom, aby ocenić ewentualny początek cukrzycy, potencjalnie śmiertelnej choroby.
Za niski poziom glukozy we krwi
Poważne zagrożenie dla zdrowia może również wynikać z niewystarczającego poziomu cukru we krwi, mierzonego na czczo i wynoszącego mniej niż 77 mg/dl (3,9 mmol/l). Taki stan oznacza zazwyczaj początek kolejnej przypadłości, hipoglikemii.
Jakie są główne czynniki powodujące wzrost poziomu glukozy we krwi?
Regularne monitorowanie poziomu cukru we krwi jest bardzo istotne, ponieważ umożliwia szybką identyfikację potencjalnych problemów zdrowotnych wynikających z tego niekorzystnego faktu. Jeśli chodzi o nagłe wzrosty poziomu cukru, to bardzo często sami ponosimy za nie odpowiedzialność, a eksperci identyfikują kilka wspólnych czynników najczęściej przyczyniających się do ich wystąpienia:
Niezdrowe nawyki żywieniowe
Czyli dieta, która nie tylko podnosi poziom glukozy we krwi ponad ustalone normy, ale także przyczynia się do przyrostu masy ciała i otyłości, nad czym trudno jest zapanować. Szczególnie niepokojąca jest otyłość brzuszna, wymagająca wyeliminowania z diety kilku grup produktów spożywczych, takich jak:
- wszystkie produkty zawierające biały cukier jako substancję słodzącą;
- napoje gazowane, syropy i soki zawierające cukier glukozowo-fruktozowy;
- słodkie przekąski, także przyczyniające się do wzrostu wagi i ryzyka rozwoju cukrzycy;
- owoce bogate w cukier, a trzeba unikać większych ilości bananów, winogron, mango, grejpfrutów, ananasów, wiśni, gruszek i porzeczek;
- niektóre warzywa, takie jak ziemniaki, marchew, kukurydza, buraki i groszek, mające wyjątkowo wysoki indeks glikemiczny, lepszym wyborem będzie papryka, brokuły, szparagi, szpinak, cukinia, zielona sałata, kalafior, zielony ogórek i czosnek;
- białe pieczywo i inne produkty z mąki pszennej, ryż czy makaron, które należy zastąpić wyrobami z ciemnej mąki, bogatymi w błonnik, pomagającymi spowolnić trawienie i zapobiegającymi nagłym skokom poziomu cukru we krwi;
- produkty mleczne z dodatkiem białego cukru, np. smakowe jogurty;
- alkohol.
Stosowanie określonych kategorii leków
Należy zauważyć, że podwyższony poziom glukozy we krwi można przypisać stosowaniu niektórych kategorii leków. Aby zapewnić właściwe ich działanie, konieczne jest dokładne zapoznanie się z ulotką dołączoną do każdego konkretnego specyfiku. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów związanych z poziomem cukru we krwi należy bezzwłocznie poinformować o tym lekarza prowadzącego.
Szczególną ostrożność trzeba zachować podczas stosowania takich środków farmaceutycznych, jak glikokortykosteroidy, leki o właściwościach psychoaktywnych i leki przepisywane w celu zapobiegania odrzuceniu przeszczepu. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości zaleca się konsultację z lekarzem w celu uzyskania dalszych wskazówek.
Styl życia charakteryzujący się brakiem aktywności fizycznej
Niekorzystny wpływ siedzącego trybu życia na nasze nawyki żywieniowe jest nie do zlekceważenia. Prowadzi on nie tylko do niekontrolowanego przyrostu masy ciała, ale także zaburza trawienie, powodując takie problemy, jak nieprawidłowa perystaltyka jelit i spowolniony metabolizm.
Chociaż nikt nie zmusza nas do stania się sportowcami z dnia na dzień, zdecydowanie zaleca się godzinny spacer po posiłku. Należy jednak pamiętać, że nadmierne ćwiczenia mogą obniżyć poziom cukru, dlatego zaleca się wcześniejsze spożycie odżywczego posiłku bogatego w węglowodany.
Napięcie nerwowe i różne formy stresu
Długotrwały stres, to często pomijany, ale kluczowy czynnik, który w znacznym stopniu przyczynia się do tego, co powszechnie określa się jako „wysoki poziom cukru”. Długotrwały stres ma szkodliwy wpływ na różne aspekty zdrowia i może zaburzać równowagę całego organizmu.
Skutki życia w ciągłym stresie rozciągają się na trzustkę, upośledzając jej zdolność do produkcji insuliny, a to właśnie ten hormon reguluje poziom cukru, określając, czy wzrasta on, spada, czy też pozostaje w zalecanych normach.
Szukasz sposobów na naturalne obniżenie poziomu glukozy we krwi i wygranie walki z cukrem?
Jeśli chodzi o szybkie obniżenie poziomu cukru, istnieje wiele dostępnych metod. Często jednak wybieramy środki farmaceutyczne, pomijając naturalne alternatywy, na których polegamy od wielu lat i które zazwyczaj mają minimalne skutki uboczne. Jak wspomniano w poprzedniej sekcji, jesteśmy już świadomi, że wyeliminowanie niektórych pokarmów i zastąpienie ich zdrowszymi opcjami może skutecznie obniżyć poziom glukozy.
Ponadto odkryliśmy, że utrzymanie sprawności fizycznej i unikanie stresujących okoliczności także może pomóc obniżyć podwyższony poziom cukru we krwi. Jest to również możliwe z pomocą starannie dobranych ziół i roślin, które posiadają ugruntowane właściwości lecznicze, a najlepiej sprawdzi się w tej roli:
Szałwia lekarska
Szałwia, dobrze znana zwolennikom medycyny naturalnej, słynie z wielu korzyści zdrowotnych, jednak niewiele osób zdaje sobie sprawę z jej zdolności do regulowania i stabilizowania poziomu cukru we krwi. Należy zauważyć, że ekstrakty z szałwii i suplementy diety ją zawierające mogą odgrywać znaczącą rolę w aktywowaniu procesów, które ułatwiają eliminację nadmiaru kwasów tłuszczowych, ostatecznie zwiększając wrażliwość organizmu na insulinę.
Owoc morwy białej
Owoc ten, cieszący się dużym uznaniem wśród entuzjastów ziołolecznictwa, jest szczególnie korzystny dla osób pragnących uregulować podwyższony poziom cukru we krwi. Włączenie tego owocu do naszej diety warto rozważyć także w przypadki spożywania żywności o wysokim indeksie glikemicznym.
Ponadto morwa biała pomaga utrzymać optymalny poziom trójglicerydów i cholesterolu we krwi, odgrywa też ważną rolę w spowalnianiu wchłaniania glukozy z naszych posiłków, skutecznie rozkładając nadmierne ilości sacharozy i skrobi.
Kozieradka
Kolejna roślina mająca zdolność skutecznego obniżania poziomu glukozy w organizmie, co jest szczególnie korzystne dla osób, u których zdiagnozowano już cukrzycę typu 1. Jej naukowo potwierdzona funkcja polega na hamowaniu szybkiego wzrostu poziomu cukru we krwi po posiłku oraz jednoczesne uwalnianie insuliny z trzustki ze względu na obecność związków śluzowych i charakterystycznego aminokwasu znanego jako 4-hydroksyizoleucyna.
Mniszek lekarski
Coraz bardziej popularną metodą obniżania poziomu cukru we krwi jest stosowanie mniszka lekarskiego, który cieszy się dużym uznaniem wśród osób zmagających się z różnymi formami cukrzycy. Inulina znajdująca się w mniszku lekarskim jest odpowiedzialna za odczuwalną redukcję poziomu cukru we krwi, ponieważ posiada zdolność do regulowania metabolizmu węglowodanów.
Zapobiegając nadmiernemu wchłanianiu glukozy z pożywienia i obniżając indeks glikemiczny produktów wysokiego ryzyka, mniszek lekarski może stać się istotnym elementem skutecznej profilaktyki przeciwko cukrzycy.
Cynamon
Korzeń cynamonu jest powszechnie znany ze swoich zastosowań kulinarnych, lecz należy zauważyć, że posiada on także niezwykłą zdolność do szybkiego i skutecznego obniżania poziomu cukru. Aktywując receptory insuliny znajdujące się na błonach komórkowych, skutecznie zapobiega wzrostowi poziomu glukozy we krwi, a co więcej, jednocześnie poprawia metabolizm i redukuje poziom „złego” cholesterolu LDL.
Bibliografia:
- https://www.healthline.com/nutrition/dandelion-benefits
- https://www.healthline.com/health/type-2-diabetes/fenugreek-blood-sugar
- https://www.healthline.com/nutrition/sage
- https://www.healthline.com/nutrition/sage-tea
- https://www.healthline.com/nutrition/too-much-sugar
- https://www.healthline.com/nutrition/15-ways-to-lower-blood-sugar
- https://www.healthline.com/nutrition/cinnamon-tea-benefits
- https://www.healthline.com/nutrition/white-mulberry#what-it-is