Utrzymanie sprawności fizycznej jest kluczowe przez całe życie. Istnieją jednak przypadki, w których staje się to wyzwaniem, prowadząc do rozwoju bolesnych schorzeń, dotyczących różnych części ciała, które utrudniają nam normalne funkcjonowanie. Zdecydowanie najbardziej uciążliwe i wyniszczające są bóle kręgosłupa, według przeprowadzonych badań, dotykające prawie 80% osób na całym świecie. W związku z tym konieczne staje się dokładne zdiagnozowanie przyczyn takich dolegliwości i wdrożenie skutecznych środków zaradczych, najlepiej naturalnych metod szybko łagodzących ból.
Jaki jest mechanizm odczuwania bólu pleców przypisywanego problemom z kręgosłupem?
Rozdzierający charakter bólu pleców jest niezaprzeczalny, często osiągając poziom nasilenia utrudniający lub wręcz uniemożliwiający normalne funkcjonowanie. Bardzo trudno jest nad nim zapanować, szczególnie gdy pojawiają się także dodatkowe objawy, równie niepokojące, a możemy zacząć odczuwać:
- narastające trudności z oddychaniem;
- wyjątkowo silne bóle głowy, odczuwalne także przy uszkodzeniach odcinka szyjnego;
- częściową, a w skrajnych przypadkach również całkowitą utratę czucia w kończynach dolnych, co może sugerować potencjalny uraz odcinka lędźwiowego kręgosłupa i wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej;
- coraz większe trudności z poruszaniem się, pisaniem i trzymaniem przedmiotów w dłoniach.
Jakie są główne czynniki prowadzące do bólu w odcinku szyjnym, piersiowym i lędźwiowym kręgosłupa?
W naszym kraju trudno jest spotkać osobę dorosłą, która przynajmniej raz nie wyraziła niezadowolenia z powodu różnego stopnia dyskomfortu bólowego pleców, który ma tendencję do nasilania się wraz z wysiłkiem fizycznym. Uczucie to jest zwykle odczuwane podczas siedzenia lub stania, a jeśli dana osoba odczuwa rozdzierający ból rozciągający się od dolnej części pleców, przechodzący przez cały kręgosłup aż do szyi lub nóg, może to wskazywać na poważne problemy zdrowotne.
Zidentyfikowanie dokładnych przyczyn bólu w odcinku lędźwiowym, piersiowym lub szyjnym kręgosłupa poprzez samodzielną diagnozę jest w dużej mierze nieosiągalne, zamiast tego możemy jedynie dostrzec towarzyszące objawy i potencjalne czynniki leżące u ich podstaw.
Jeśli chodzi o głównych winowajców bólu pleców, który zazwyczaj pochodzi z kręgosłupa, należy wziąć pod uwagę dwa kluczowe czynniki: uszkodzenia mechaniczne wynikające z urazu i postępujące zmiany zwyrodnieniowe. W wielu przypadkach winę za te zmiany ponoszą nasze własne wybory dotyczące stylu życia, mogące stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia nie tylko kręgosłupa, ale i innych części ciała. Specjaliści zidentyfikowali następujące najczęstsze przyczyny bólu pleców i kręgosłupa:
Ból w odcinku lędźwiowym kręgosłupa
Odcinek lędźwiowy kręgosłupa nosi na sobie ciężar praktycznie całego ciała, co czyni go szczególnie podatnym na urazy. Objawiają się one najczęściej się bólem, który przemieszcza się wzdłuż ścieżki nerwu kulszowego, rozciągając się od kręgów lędźwiowych w dół do nóg, które bardzo często drętwieją. W takich przypadkach konieczne jest zwrócenie się o pomoc medyczną i zastosowanie się do zaleceń lekarza dotyczących dodatkowych badan, a najczęściej odpowiadają za to dwa stany chorobowe:
- dyskopatia lędźwiowa, stan charakteryzujący się przemieszczeniem jądra miażdżystego z otworu międzykręgowego do kanału kręgowego, co może potencjalnie powodować uporczywy ból. Włóknisty pierścień krążka międzykręgowego, który ulega zmianom zwyrodnieniowym lub przerwaniu, wywiera nacisk na nerwy, prowadząc do rozdzierającego bólu w dolnej części pleców. Jedyną ulgę w tym intensywnym dyskomforcie zapewniają niesteroidowe leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, bardzo często jest też konieczny zabieg operacyjny;
- rwa kulszowa, rozdzierający ból odczuwany w kości krzyżowej i dolnej części pleców, nasilający się podczas zginania, spowodowany uciskiem korzeni nerwowych, w szczególności nerwu kulszowego. Rwę kulszową należy przypisać różnym czynnikom, w tym zmianom zwyrodnieniowym, przepuklinom dysków w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, a także obecności stanu zapalnego, czy współistniejących chorób, zakaźnych, czy nawet raka.
Ból w okolicy szyi i górnej części pleców
Ból pleców nie ogranicza się jedynie do dolnej części kręgosłupa, równie uciążliwy może być w odcinku szyjnym lub piersiowym, też wynikający z nadmiernego nacisku na kręgosłup i różnych innych czynników. Jedną z przyczyn są zaniedbania z naszej strony, a pozostałe, najczęstsze powody odczuwania bólu odcinka szyjnego, wskazywane też przez ekspertów w tej kwestii, to:
- zwężenie kanału kręgowego, znane również jako stenoza;
- wady wrodzone właśnie tych odcinków kręgosłupa;
- wpływ kontuzji, urazów mechanicznych i chorób zakaźnych;
- wady postawy, które nie zostały odpowiednio skorygowane;
- siedzący tryb życia charakteryzujący się niskim poziomem aktywności fizycznej.
Kręgosłup piersiowy może być źródłem równie poważnych i odczuwalnych dolegliwości, często przypisywanych takim przyczynom jak:
- całkowity brak jakiejkolwiek formy aktywności fizycznej;
- nadwaga i otyłość przyczyniające się do obciążenia wszystkich części kręgosłupa, szczególnie zaś odcinka piersiowego i lędźwiowego;
- nieprawidłowa postawa, która może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych;
- niewystarczająco rozwinięte mięśnie pleców, niezapewniające odpowiedniego wsparcia dla kręgosłupa;
- choroby takie jak osteoporoza, które powodują pogorszenie stanu kości i są klasyfikowane jako choroby przewlekłe;
- zawody, wiążące się z wysiłkiem fizycznym polegającym na przenoszeniu ciężkich przedmiotów lub wymagającym długotrwałego pozostawania w pozycji stojącej albo siedzącej;
- za duży i za ciężki biust u kobiet;
- notoryczne chodzenie w butach na wysokich obcasach.
Które naturalne metody łagodzenia bólu różnych odcinków kręgosłupa warto wykorzystać?
Ważne jest, aby pamiętać, że każdy dyskomfort odczuwany w kręgosłupie może wskazywać na chorobę podstawową, która wymaga pomocy medycznej. Jeśli którekolwiek z opisanych wyżej objawów się nasilają, nie należy lekceważyć znaczenia konsultacji z lekarzem, uzyskania dokładnej diagnozy i wyboru najbardziej odpowiedniego leczenia.
Podczas gdy niektóre sytuacje mogą wymagać interwencji lekarskiej czy nawet chirurgicznej, istnieją naturalne metody łagodzenia bólu bez natychmiastowego uciekania się do silnych środków farmaceutycznych. Jeśli jednak ból jest silny, nie zniechęcamy do stosowania takich leków, lecz w łagodniejszych przypadkach ulgę mogą przynieść następujące środki:
Ćwiczenia łagodzące bóle kręgosłupa
Aby zapewnić bezpieczeństwo i zmaksymalizować płynące z nich korzyści, ważne jest, aby te formy ćwiczeń były specjalnie zalecane przez specjalistę od schorzeń kręgosłupa i nadzorowane przez dobrze wyszkolonych fizjoterapeutów. Spośród zalecanych form aktywności warto podkreślić pływanie stylem grzbietowym, ponieważ nie tylko łagodzi ból, ale także wzmacnia mięśnie, które wspierają prawidłowe ułożenie kręgosłupa. Inną korzystną opcją, dającą podobne efekty zdrowotne, jest rekreacyjna jazda na rowerze.
W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepożądanych zmian dotyczących kręgosłupa u dzieci zaleca się jak najszybsze zapisanie ich na gimnastykę korekcyjną. Takie przemyślane i skonsultowane ze specjalistą podejście może pomóc zapobiec bólom kręgosłupa w przyszłości i zapewnić, że ich postawa pozostanie prawidłowa przez całe dalsze życie.
Skuteczna profilaktyka przeciwbólowa
W przeciwdziałaniu możliwości wystąpienia bólu ważne jest, aby priorytetowo traktować opiekę nad osłabionym kręgosłupem, co pozwala skutecznie zapobiegać ewentualnym przyszłym problemom. Profilaktyka obejmuje wiele równie istotnych elementów, z głównym naciskiem na utrzymanie pożywnej, właściwie zbilansowanej diety.
Nie chodzi w niej tylko o unikanie przybierania na wadze, ale także o spożywanie składników odżywczych, wspierających zdrowie kości kręgosłupa, dostarczających witamin i minerałów chroniących np. przed osteoporozą i innymi schorzeniami. Ponadto ważne jest, aby dołączyć do tego regularną aktywność fizyczną na świeżym powietrzu, nie musi to od razu oznaczać uprawiania sportów wyczynowych, lecz już codzienne spacery mogą przynieść spore korzyści.
Różne formy masażu kręgosłupa
Różne rodzaje masaży leczniczych mogą być korzystne, jeśli chodzi o schorzenia kręgosłupa, ale ważne jednocześnie jest, aby powierzyć to zadanie osobom posiadającym niezbędną wiedzę i kwalifikacje, oddać się w ręce profesjonalnego fizjoterapeuty.
Współpraca z nieprzeszkolonym masażystą-amatorem może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak trwałe uszkodzenie kręgosłupa, a nawet paraliż. Z drugiej strony, dobrze wykonany masaż łagodzi ból, uwalnia napięcie mięśni i zmniejsza obciążenie kręgosłupa. Ważne jest, aby zaplanować regularne sesje takich zabiegów, pozwalających osiągnąć długotrwałe efekty.
Ciepłe kąpiele i okłady przeciwbólowe
Nasze matki i babcie od dawna polegały na tych wypróbowanych i naturalnych środkach przeciwbólowych, które zawsze wykazywały swoją wysoką skuteczność. Jeśli chodzi o kąpiele, to ważne jest, aby pamiętać, że temperatura wody do kąpieli powinna być utrzymywana w zakresie 37-40 stopni. Wzmocnienie efektów leczniczych można z kolei uzyskać poprzez włączenie olejków aromatycznych, z takich roślin, jak lawenda, drzewo sandałowe, rozmaryn, mięta lub egzotyczne drzewo ylang-ylang.
Użycie olejków zapewni jeszcze większe rozluźnienie tkanki mięśniowej, szybko łagodzące ból, a te kąpiele te są wysoce zalecane dla osób cierpiących między innymi na łagodny przebieg rwy kulszowej. Dodatkowo warto zastosować ciepłe okłady nasączone tymi samymi olejkami eterycznymi, które wraz z zastosowaniem termoforu z gorącą wodą bezpośrednio na miejsce bólu, dają równie szybki efekt przeciwbólowy.
Poduszka zaprojektowana specjalnie do celów ortopedycznych
Korzystanie z konwencjonalnej poduszki, niezależnie od tego, czy jest wypełniona puchem, czy innym materiałem, może początkowo zapewnić poczucie komfortu. Jednak długotrwałe spanie na niej często prowadzi do powstania zmian zwyrodnieniowych, a nawet wystąpienia innych fizycznych urazów, które przyczyniają się do pogorszenia stanu kręgosłupa. Dodatkowo przyjmowanie nieprawidłowej pozycji podczas snu nadmiernie obciąża kręgosłup szyjny. Dlatego warto zainwestować w poduszkę ortopedyczną, która jest specjalnie zaprojektowana po to, aby dopasować się do konturów ciała, umożliwiając jego naturalne i anatomicznie prawidłowe ułożenie zmniejszające nacisk na szyję.
Bibliografia:
